- Şubat 26, 2021
- Yayınlayan: Emel Yılmaz Özbay
- Kategori: Duyuru
“5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun”da yapılan değişiklikler çerçevesinde bir süredir çalışmaları yapılan ikincil mevzuat kapsamındaki aşağıdaki değişiklikler 26.02.2021 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Değişikliklere ilişkin dikkat çeken hususlar şöyle özetlenebilir:
I. SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASININ VE TERÖRÜN FİNANSMANININ ÖNLENMESİNE İLİŞKİN YÜKÜMLÜLÜKLERE UYUM PROGRAMI HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK (Kıyas edilmiş metin ektedir.)
1- Yönetmelik ile “Finansal Grup” tanımı yapılarak bu çerçevedeki gruplara aşağıda detaylandırılan bazı yükümlülükler getirilmiştir. Finansal grup: “Merkezi Türkiye’de ya da yurt dışında bulunan bir ana kuruluşa bağlı veya bu kuruluşun kontrolünde bulunan Türkiye’de yerleşik finansal kuruluşlar ile bunların şube, acente, temsilci ve ticari vekil ve benzeri bağlı birimlerinden oluşan grup” olarak belirlenmiştir.
2- Uyum programı oluşturacak yükümlülerin kapsamı genişletilerek aşağıdaki şirketler de Uyum Programı oluşturmakla yükümlü kılınmıştır:
- Finansman, faktoring ve finansal kiralama şirketleri,
- Elektronik para kuruluşları,
- Ödeme kuruluşları (Münhasıran fatura ödemelerine aracılık hizmeti, münhasıran ödeme emri başlatma hizmeti ve münhasıran ödeme hesabına ilişkin bilgilerin sunulması hizmetini sağlayanlar hariç)
- Portföy yönetim şirketleri,
- Kıymetli madenler aracı kuruluşları ve
- Kambiyo mevzuatında belirtilen A grubu yetkili müesseseler
3- Finansal gruplar ise grup seviyesinde bir uyum programı oluştururlar. Bu durum, gruba bağlı her bir finansal kuruluşun grup seviyesinde belirlenen standart ve politikaları gözeterek ayrı bir uyum programı oluşturma yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Finansal grubun uyum programı, ilaveten “müşterinin tanınmasına, hesap ve işlemlere ilişkin bilgilerin grup içinde güvenli bir şekilde paylaşımına ilişkin politika ve prosedürlerin oluşturulmasına dair tedbirleri” de içerir. Gruba bağlı finansal kuruluşların uyum programları da finansal grubun uyum programı gözetilerek hazırlanır ve uygulanır.
4- Şirketlerin (Kurum) politika ve prosedürleri, Kanun ve Kanun uyarınca çıkarılan yönetmelik ve tebliğlere uygun olacak şekilde, mümkün olduğunca yükümlü nezdindeki, finansal grupta grup nezdindeki, ilgili tüm birimlerin katılımının sağlanmasıyla ve uyum görevlisinin gözetim ve koordinasyonunda, yazılı bir şekilde oluşturulur. Yükümlüler faaliyet izninin alınmasını müteakip, uyum görevlisinin atandığı tarihten itibaren en geç otuz gün içinde kurum politikasını oluşturur. Finansal grup ise, uyum görevlisinin atandığı tarihten itibaren en geç otuz gün içinde kurum politikası oluşturur. Kurum politikası aynı süre içinde yönetim kurulu tarafından onaylanır. Yükümlüler ve finansal grup, ilgili personelini kurum politikaları hakkında bilgilendirir. Kurum politikasının Başkanlık veya denetim elemanlarınca talep edildiğinde ibrazı zorunludur.
5- Yükümlüler, faaliyet izninin alınmasını müteakip otuz gün içinde uyum programının yürütülmesi amacıyla uyum görevlisi atarlar. Uyum görevlisi, yönetim kuruluna veya yönetim kurulunun yetkisini devrettiği bir veya birden fazla üyeye bağlı olacak şekilde, münhasıran kurum personeli olarak atanır.
6- Yükümlüler, ayrıca uyum programının yürütülmesi amacıyla uyum görevlisi için aranan şartları ve nitelikleri taşıyan bir uyum görevlisi yardımcısı atarlar. Uyum görevlisi yardımcısı, uyum görevlisine bağlı olacak şekilde münhasıran kurum personeli olarak atanır. Uyum görevlisi yardımcısı, uyumgörevlisiyleaynısüreveusuldeatanır.
7- Uyum görevlisinin veya yardımcısının bu Yönetmelik ile aranan şartları kaybetmesi veya bu şartları haiz olmadığının sonradan anlaşılması veya görevinden ayrılması halinde, durum yükümlü tarafından ayrılış tarihinden itibaren on gün içinde Başkanlığa yazılı olarak bildirilir ve yeni atama ayrılış tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde yapılır. Atamaya ilişkin taahhüt formu yönetim kurulu veya yetkisini devrettiği yönetim kurulu üye veya üyeleri tarafından imzalanarak, atanma tarihinden itibaren on gün içinde Başkanlığa gönderilir.
8- Finansal grup uyum görevlisi atanması ve uyum birimi yeni bir yapıdır. Bu çerçevede:
- Finansal grup, grup seviyesinde uyum programının yürütülmesi amacıyla ana finansal kuruluşun uyum görevlisini, finansal grup uyum görevlisi olarak belirler. Ana finansal kuruluşun uyum görevlisi yardımcısı ise finansal grup uyum görevlisi yardımcısı olarak belirlenir. Finansal grup uyum görevlisi ve yardımcısı, ana finansal kuruluşun yönetim kuruluna veya yönetim kurulunun yetkisini devrettiği bir veya birden fazla üyeye bağlı olacak şekilde atanır. Ana finansal kuruluşun uyum birimi, finansal grubun da uyum birimi olarak faaliyet gösterir. Ana finansal kuruluşun yönetim kurulu, finansal grup uyum görevlisinin bu Yönetmelikle getirilen görev ve sorumluluklarını etkin bir şekilde yerine getirebilmesini sağlamak amacıyla grubun finansal büyüklüğü, işlem hacmi, şube ve personel sayısı ya da karşılaşabileceği risklerin yüksekliği gibi unsurları göz önünde bulundurarak uyum birimine yeterli personel ve kaynak tahsisi yapılmasını sağlar.
- Gruba bağlı kuruluşlar, uyum programı kapsamındaki tedbirlerin grup seviyesinde alınmasını teminen müşterinin tanınması ile hesap ve işlemlere ilişkin olarak bilgi paylaşımında bulunabilir. Özel kanunlarda yazılı gizlilik hükümleri grup içi bilgi paylaşımında uygulanmaz. Bilgilerin grup içinde güvenli bir şekilde paylaşılması için gereken tedbirlerin alınmasında finansal grup uyum görevlisi ile birlikte ana finansal kuruluşun yönetim kurulu da sorumludur. Söz konusu sorumluluk gruba bağlı finansal kuruluşların uyum görevlileri ile bu kuruluşların yönetim kurulları için de geçerlidir.
9- Finansal grubun eğitim politikası; asgari olarak finansal grup seviyesinde kurum politikası ve prosedürlerinin oluşturulması, risk yönetimi, izleme ve kontrol faaliyetlerinin yürütülmesi ile grup içi bilgi paylaşımına ilişkin konuları içerecek şekilde hazırlanır ve eğitim konuları bu kapsamda belirlenir.
10- İç denetim: Uyum programı kapsamındaki yükümlülerin iç denetim faaliyetleri, iç denetim birimleri ya da teftiş kurulu bulunan yükümlülerde bunlar tarafından yerine getirilir. Finansal grubun iç denetimi ana finansal kuruluşun ilgili birimince gerçekleştirilir. Diğer yükümlülerde iç denetim faaliyetleri, yönetim kurulu tarafından yetkilendirilen kişi ya da birim tarafından yerine getirilir. İç denetim faaliyetlerini yürütmek üzere yetkilendirilecek personelin, bağımsız çalışmasını teminen, uyum programı kapsamındaki diğer tedbirlerin yerine getirilmesinde görev ve yetki almamış olması gerekir.
11- Münhasıran uyum görevlisi atayacak yükümlülerin kapsamı genişletilmiştir:
- varlık yönetim şirketleri,
- ödeme kuruluşları (Münhasıran fatura ödemelerine aracılık hizmeti, münhasıran ödeme emri başlatma hizmeti ve münhasıran ödeme hesabına ilişkin bilgilerin sunulması hizmetini sağlayanlar)
12- Uyum görevlisi atanmasındaki geçiş süreleri şöyledir:
- Halihazırda faaliyet izni almış bulunan varlık yönetim şirketleri, 30 uncu maddede yazılı şartları haiz uyum görevlisini 1/6/2021 tarihine kadar atarlar.
- Kıymetli maden aracı kuruluşları ile 29 uncu madde uyarınca uyum görevlisi atamış bulunan A grubu yetkili müesseseler, portföy yönetim şirketleri, finansman, faktoring ve finansal kiralama şirketleri, ödeme kuruluşları (Münhasıran fatura ödemelerine aracılık hizmeti, münhasıran ödeme emri başlatma hizmeti ve münhasıran ödeme hesabına ilişkin bilgilerin sunulması hizmetini sağlayanlar hariç) ve elektronik para kuruluşları 17 nci maddede yazılı şartları haiz uyum görevlisi ve yardımcısını 1/6/2021 tarihine kadar atarlar. Atanacak uyum görevlisi yardımcısı için 17 nci maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen şartlar 1/6/2023 tarihine kadar aranmaz. Bu kuruluşlar uyum programlarını 1/7/2021 tarihine kadar oluşturur.
- 16 ncı madde kapsamında halihazırda uyum görevlisi atamış bulunan yükümlüler uyum görevlisi yardımcısını, finansal gruplar ise uyum görevlisi ve yardımcısını 1/6/2021 tarihine kadar atarlar. Atanacak uyum görevlisi yardımcısı için 17 nci maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen şartlar 1/6/2022 tarihine kadar aranmaz.
12- Finansal grup bilgileri ile kurum politikasına ilişkin taahhüt formlar: 3/A maddesinin üçüncü fıkrası kapsamındaki bilgiler ana finansal kuruluş tarafından 1/6/2021 tarihine kadar Başkanlığa bildirilir. 4 üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında halihazırda kurum politikası oluşturmuş olan yükümlüler ile geçici 1 inci maddenin beşinci fıkrası kapsamındaki yükümlüler Ek-1/A’da yer alan taahhüt formlarını, 1/7/2021 tarihine kadar Başkanlığa gönderirler.
Değişikliğin tamamı için: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/02/20210226-2.htm
II. MALİ SUÇLARI ARAŞTIRMA KURULU GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO: 5)’NDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SIRA NO: 18) (Kıyas edilmiş metin ektedir..)
1- Elektronik Para ve Ödeme Kuruluşlarına ilişkin işlemlerde basitleştirilmiş tedbirler için belirlenen parasal tutar sınırları ise yükseltilmiştir.
2- Ön ödemeli kartlara ilişkin işlemlerde basitleştirilmiş tedbirler için belirlenen parasal tutar sınırları yükseltilmiştir.
3- Ayrıca (ilaveten) ön ödemeli kartlara ilişkin işlemlerde kimlik tespiti istinasından faydalanmak için ön ödemeli kartı fon transferi amacıyla kullanılmaması ve sadece nakit çekimi ya da mal ve hizmet alımında kullanım amaçlı olması ön koşulu getirilmiştir.
4- Tüm tahsilat ve ödemelerin, kimlik bilgileri teyit edilerek üyeliği kabul edilmiş kişinin kimlik bilgileri ile uyumlu bir kredi kartı hesabı vasıtasıyla yapılması halinde, faaliyetlerini münhasıran elektronik ortamda gerçekleştiren yükümlülerin, diğer şartların da karşılanması şartıyla, basitleştirilmiş tedbirleri uygulayabilmesi mümkün kılınmıştır.
Değişikliğin tamamı için: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/02/20210226-5.htm
III. KİTLE İMHA SİLAHLARININ YAYILMASININ FİNANSMANININ ÖNLENMESİNE İLİŞKİN KANUNUN UYGULANMASINA DAİR USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK (https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/02/20210226-1.htm)
IV. TERÖRİZMİN FİNANSMANININ ÖNLENMESİ HAKKINDA KANUNUN UYGULANMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK (https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/02/20210226-3.htm)
Daha detaylı bilgi ve sorularınız için: info@emelyilmaz.av.tr
Konuya İlişkin Diğer Duyurularımız:
